Uganda

In Amsterdam is er het afscheid van geliefden en de ontmoeting met mijn Amerikaanse reisgenoot, dr K., zoals ze hem in Uganda noemen.  

Die zaterdag 29 november 2014 vertrekt vlucht KL 0561 om 11.40 uur in de morgen, in een rechtstreekse vlucht vanaf Schiphol naar het vliegveld Entebbe, bij Kampala, de hoofdstad van Uganda. Wij komen om 21.55 uur aan. Iemand spuit op mijn handen met een antiseptisch middel en er volgt een 'Ebola' check door een team van verpleegkundigen. Mijn temperatuur is okay en dan geef ik mijn vingerafdrukken af bij een loket, zodat ik mijn bagage van de band kan nemen en werkelijk Uganda ga ervaren. Er staat een jeep klaar om ons naar het gastenhuis te brengen. Bij het vliegveld bewaken militairen met geweren het terrein. Veel mensen wachten in de avond, op reizigers.

Uganda is na het presidentschap van Idi Amin, een wrede moslim, een christelijk land, met een sociaal bewogen presidentsechtpaar :  HE Y. K. Museveni & Hon. First Lady, Janet Kataaha Museveni. 

Hun volkslied is : O Uganda, may God uphold thee ; We lay our future in thy hands, United free for liberty, Together we"ll always stands.

Zoals wij hier een koning en koningin hebben, is er daar nog een ceremonieel koninkrijk met een koning over. Rev. Onesimus vertelt me over een vroegere koning die niet kon begrijpen dat de hemelse koning Jezus volgen, niet hoeft te betekenen dat je geen onderdaan van een aardse koning kan zijn. Deze koning vermoordde christelijke onderdanen om die reden. In juni , elk jaar, herdenken ze dit feit.

Onesimus is een Anglicaans leider en woont met zijn gezin in Kampala.  Die behoudende Anglicaanse kerk vormt samen met de 'Presbyterianen'  : een protestantse stroming, waarmee deze  Amerikaanse zendingsorganisatie samenwerkt. Op 5 december ontmoet ik hem en zijn vrouw bij een Advent samenkomst van de president, waar hij een gebed uitspreekt.   

Overal zie je kerken en Bijbelteksten op publieke plaatsen, in de auto of bus bidden, voor een reis, is heel gewoon. Natuurlijk zie je ook andere godsdiensten, want er is godsdienstvrijheid. Een 'gay' relatie of huwelijk is niet toegestaan. 

Tussen Kampala en dit vliegveld Entebbe, aan het Victoriameer, ligt een groot huis,  en daar gaat mijn tiendaags verblijf, in dit land beginnen. Een lizzard op de muur van mijn slaapkamer en een muskietennet betekent dat ik onder de evenaar bivakkeer.  Vanuit Amerika werkt men al jaren vanuit dit gastenhuis. Henk Krabbendam, getrouwd met mijn nichtje Beth van Dooren, heeft hier een eigen kamer en reisde vele malen heen en weer uit de Verenigde Staten om hier te organiseren, te begeleiden, te onderwijzen en te evangeliseren in preken en toespraken. In die tijd was er nog niet veel bebouwing in het oerwoud rond het grootste meer van Afrika, waar uit de Nijl naar het noorden stroomt. Een ruim landgoed op de top van een heuvel, waar de chauffeur een eigen huis heeft en waar vele gasten uit het buitenland al hun slaapplaats vonden. Ander personeel woont bij het huis. In deze tijd ontmoet ik mensen uit Uganda, South Sudan en Amerika.    

Het Victoriameer is nu de leefomgeving van de baars, halverwege de vorige eeuw als proefproject begonnen,  heeft deze vis de toen bestaande vissen geconsumeerd en daarbij kan hij ook zijn eigen jongen eten. Een grote fabriek verwerkt deze agressieve vissoort om aan liefhebbers hier en elders, te leveren.

Volgens mevrouw Annet Mbabazi, ze werkt bij het ministerie van justitie, is die vis erg lekker. In dit land waar Idi Amin eens een gruwelijke strijd voerde, proberen ze het verleden te vergeten. Vissers worden wel eens verscheurd door deze vis en hun vrouwen lopen dan vast als ze gaan werken in de prostitutie. Zelfs kinderen kunnen worden verkracht als ze op straat liggen te slapen.

Een aantal dagen later ontmoet ik een straatkind, dat vanaf zijn negende, zeven jaren op straat leeft, omdat zijn christen ouders zijn school niet kunnen betalen. De anderen van het dorp gaan wel en hij verschuilt zich buiten het dorp, uit schaamte en verdriet. Met een paar lotgenoten vertrekt hij naar een grote stad in de buurt en later benaderen mensen in dure auto's hem om marihuana te gebruiken en door te verkopen. Na lange, eenzame jaren met lotgenoten keert hij terug naar zijn ouders en beleeft in hun kerk zijn terugkeer naar de samenleving. Naast actieve werving, werken kerken ook aan herstel van relaties.  

De dagen in het gastenhuis zijn vol met activiteiten en plannen. Zo ga ik twee dagen mee met een groep Amerikanen en een medewerker uit South Sudan, naar de dichtbij gelegen Middelbare school Bethel om daar in de laatste week voor de Kerstvakantie, lessen te geven over allerlei onderwerpen. In de morgen starten we gezamenlijk met zingen en muziek maken. Jongeren schrijven tegelijk een aantal pagina's over hun school, in mijn schrift.

Een aantal keren ga ik met Henk mee naar samenkomsten van kerkelijke gemeenten, evangeliseren we in een dorp en reizen we door naar het evangelisten congres in Bushenyi. Samen met een paar Amerikanen en de leidinggevenden in Uganda, verplaatsen we ons in een jeep naar en van het terrein waar de evangelisten verblijven, een ruim terrein van een Middelbare school in Bushenyi, die ze nu gebruiken voor dit doel. We gaan in groepjes, naar kerkdiensten op zondag, op zondagavond naar een heuvel waar we uren luisteren naar sprekers, zingen en genieten van de vallende avond en van de muskieten. Buurtbewoners komen kijken. In de avond eten we nog een keer bij een bevriende familie. De reis gaat voor de anderen verder naar Kisoro, maar ik keer terug naar het gastenhuis in Entebbe.

Martin brengt ons naar Mbarara en daar komt reverend Sam mij ophalen om vervolgens weer terug te keren naar Kampala. In de buurt van deze stad, staat een auto klaar met anderen en we reizen verder naar het gastenhuis. Sam woont in de buurt en haalt me de volgende morgen vroeg op, om me naar het vliegveld te brengen, die 10 e december 2014 vlieg ik via Nairobi, een tussenstop in Livingstone / Zambia naar Harare, de hoofdstad van Zimbabwe. Waar de familie Mwalo op me wacht.